Na današnji dan 1856. godine, rođen je engleski pisac irskog porijekla, George Bernard Shaw, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1925., izuzetno smio satiričar i jedan od najduhovitijih ljudi 20. stoljeća.
U oštrom, ali šaljivom tonu prikazivao je protivrječnosti građanskog društva u Engleskoj. Pisao je i političke i ekonomske članke, držao govore i vodio dramsku i muzičku kritiku u dnevnoj štampi.
U djelima pisanim za pozorište razbijao je idole suvremenog društva, žestoko im se podsmijevajući, zastarjele i nazadne konvencije i lažni moral srednje klase u religiji, etici, politici i ekonomiji.
Djela: “Pigmalion”, “Čovjek i natčovjek”, “Vraćanje Metuzalemu”, “Kuće udovičke”, “Sveta Ivana”, “Major Barbara”, “Kandida”, “Zanat gospođe Vorn”, “Ljekar u nedoumici”, “Cezar i Kleopatra”, zbirka “Tri pozorišna komada za puritance”.
Rođen švicarski psihijatar Carl Gustav Jung
1875 – Rođen švajcarski psihijatar Carl Gustav Jung, koji je poslije raskida sa psihoanalizom Sigmunda Frojda (Freud), čiji je bio učenik, osnovao “analitičku” ili “kompleksnu” psihologiju. Originalno je razradio nauku o psihološkim tipovima (introvertan i ekstrovertan). Djela: “Psihološki tipovi”, “Psihologija i religija”, “Simbilika duha”, “Studija o arhetipovima”.
1894 – Engleski pisac Oldus Haksli (Aldous Huxley), ironičan i duhovit promatrač, superiornog obrazovanja, skeptik i satirik, rođen je na današnji dan. Najviše su ga privlačili odnosi između obrazovanih ljudi u dekadentnom društvu. Obilje istančanih zapažanja, paradoksa i duhovitih izlaganja – pri čemu je zapostavljao fabulu i likove – dali su njegovim romanima i pričama esejistički karakter. Djela: romani “Vrli novi svijet”, “Jalovo lišće”, “Kontrapunkt života”, “Poslije mnogo ljeta”, “Vrijeme mora da stane”; zbirke pripovijedaka “Mali Meksikanac”, “Dvije ili tri gracije”, eseji i studije: “Zajedljivi Pilat”, “Muzika u noći”, “Vječna filozofija”, “Nauka, sloboda i mir”.
1900. – Umro Josip Torbar, hrvatski svećenik, naučnik, pedagog i političar. Bio je profesor u zagrebačkoj Klasičnoj gimnaziji od 1850. do 1853. godine, a kad je 20. novembra 1854. otvorena realna gimnazija na Griču 3 u Zagrebu, postao je na njoj profesor fizike. Od februara 1858. bio je direktor realne gimnazije, a njegovom zaslugom je u gimnaziji, 1. decembra 1861., započela s radom meteorološka stanica koja bez prestanka radi i danas. Tri puta je bio biran za zastupnika Hrvatskog sabora (1861., 1865. i 1875.), u kojem se kao rodoljub zalagao za cjelokupnost i samostalnost Hrvatske.
1922 – Rođen američki filmski režiser Blejk Edvards (Blake Edwards), koji se najviše iskazao kao autor briljantnih društvenih “crnih komedija”, punih humora, cinizma i destrukcije lažnih vrijednosti i mitova. Filmovi: “Doručak kod Tifanija”, “Eksperiment u teroru”, “Šta si radio u ratu, tata?”, “Pink Panter”, “Darling Lili”, “Povratak Pink Pantera”, “Viktor, Viktorija”, “Čovjek koji je volio žene”.
1928 – Američki filmski režiser Stenli Kjubrik (Stanley Kubrick), jedna od najkontroverznijih ličnosti svjetskog filma, čija je ambicija bilo stvaranje samo “konačnih djela” – savršenih proizvoda, rođen je na današnji dan. Filmovi: “2001: odiseja u svemiru”, “Paklena pomorandža”, “Dr Strejndžlav”, “Spartak”, “Ubijanje”, “Uzaludna pljačka”, “Staze slave”, “Lolita”, “Beri Lindon”, “Isijavanje”, “Ful metal džekit”, “Široko zatvorenih očiju”.
Rođen Mick Jagger, pjevač i jedan od osnivača rok grupe “The Rolling Stones”
1943 – Rođen Mick Jagger engleski rok muzičar, glumac, tekstopisac, filmski producent i poslovni čovjek. Najviše je poznat kao pjevač i jedan od osnivača rok grupe “The Rolling Stones”.
1964. – Sandra Anet Bulok (Annette Bullock), američka glumica, danas slavi 60. rođendan. Karijeru je počela krajem osamdesetih, igrajući u romantičnim komedijama. Najpoznatija je po filmovima “Dok si ti spavao” i “Mis tajni agent”, dok je komedija “Vjeridba” njen finansijski najuspešniji film. Za ulogu u drami “Mrtav ugao” iz 2009. godine osvojila je Zlatni globus za najbolju glavnu glumicu u drami i Oskara za najbolju glavnu glumicu. Ona je prva žena u historiji čiji je film u Americi zaradio više od 200 miliona dolara, i prva koja je iste godine proglašena za najbolju i najgoru glumicu Holivuda. Časopis “People” proglasio ju je ženom 2010. godine.
1973. – Rođena Kejt Bekinsejl (Kate Beckinsale), engleska glumica i model. Međunarodnu slavu postigla je 2001. godine, glumeći uz Bena Afleka (Affleck) u holivudskom filmu (Pearl Harbor). Časopis FHM plasirao ju je na 12. mjesto u izboru “100 najzgodnijih žena 2008”.
1984 – Umro američki statističar Džordž Horas Galup (George Horace Gallup), direktor “Galupovog instituta” za ispitivanje javnog mnijenja, koji je osnovao 1935. Ta privatna organizacija, koja se izdržava prodajom usluga, prva je počela da sistematski ispituje mišljenja pojedinaca ili grupa o raznim pitanjima političkog, ekonomskog i društvenog života, služeći se posebnim statističkim metodama zasnovanim na anketiranju.
1993. – Rođena Tejlor Momsen (Taylor Michel Momsen), američka glumica, rok muzičarka i model. Najpoznatija je po ulozi Dženi Hemfri (Jenny Humphrey) u tinejdžerskoj seriji “Tračerica” kao i filmu “Kako je Grinch ukrao Božić”.
2022. – Umro Branko Cvejić, srbijanski filmski, televizijski i pozorišni glumac. Osim što je igrao, bio je i upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u periodu od 2002. do 2011. godine. Kao gost je igrao u Pozorištu Atelje 212 i Zvezdara teatru. Popularnost je stekao ulogom Baneta Bumbara u televizijskoj seriji “Grlom u jagode”. Sjećanja kolega i prijatelja o glumcu objedinjena su u knjigu „Sa Cvejom”, koju je priredila Beka Vučo, a objavili “Klio” i “Moj Balkan”.
Scena.ba
